Την επικίνδυνη πολιτική διαιώνισης του εγκλωβισμού χιλιάδων ανθρώπων στα νησιά του Αιγαίου υλοποιεί με ταχύτατους ρυθμούς η κυβέρνηση, αξιοποιώντας και την πυρκαγιά που πριν από λίγες μέρες κατέστρεψε τον καταυλισμό της Μόριας. Έχουν περάσει πάνω από 10 μέρες από την καταστροφή του ΚΥΤ και χιλιάδες ξεριζωμένοι εξακολουθούν να επιβιώνουν όπως όπως στο δρόμο, σε πρόχειρα παραπήγματα και σε αυλές εγκαταλειμμένων κτιρίων, χωρίς νερό, φαγητό, υγειονομική μέριμνα και φροντίδα.
Το μόνο που επιθυμούν, και το εκφράζουν με κάθε τρόπο, ακόμα και διαδηλώνοντας μπροστά από τις κλούβες των ΜΑΤ, είναι να φύγουν από την κόλαση και να πάψουν να ζουν την τραγωδία, η οποία φέρει τη σφραγίδα της κυβέρνησης ΝΔ και της ΕΕ, αλλά και όλων των άλλων κομμάτων, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που υλοποίησε ως κυβέρνηση τη Συμφωνία Τουρκίας – ΕΕ, έφτιαξε τη Μόρια και τα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης, και σήμερα συνεχίζει να στηρίζει την πολιτική του διπλού εγκλωβισμού.
Χιλιάδες άνθρωποι απέφευγαν τις προηγούμενες μέρες να μπουν στην κατασκήνωση – στρατόπεδο που στήθηκε στο Καρά Τεπέ, φοβούμενοι έναν νέο εγκλωβισμό, όπως συνέβαινε στο ΚΥΤ της Μόριας. Γνωρίζουν καλά ότι τους περιμένει ένας νέος φαύλος κύκλος με το κέντρο – φυλακή που ετοιμάζεται.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, αντί να στείλει πλοία για να τους απεγκλωβίσει από τα νησιά, έχει επιστρατεύσει τις δυνάμεις καταστολής με διμοιρίες των ΜΑΤ, «αύρες», θωρακισμένα οχήματα, τμήματα των Ομάδων Πρόληψης και Καταστολής του Εγκλήματος (ΟΠΚΕ). Για να κάνουν τι;
Αυτό που δήλωσε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης. Σύμφωνα με τον υπουργό, συνεχίζονταν οι συζητήσεις των αρχών με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, προκειμένου να δεχθούν να μεταφερθούν στη νέα δομή, «αλλά στο τέλος είναι υποχρέωση της πολιτείας να μπουν όλοι μέσα. Αν δεν μπορέσουμε να επιταχύνουμε με τη συζήτηση, θα αναγκαστεί η Ελληνική Αστυνομία, να μπουν όλοι μέσα»…
Κι όχι μόνο αυτό αλλά η κυβέρνηση ετοιμάζει και μια νέα «μεικτή» κατασταλτική δύναμη για τον έλεγχο του νέου καταυλισμού, που είναι βέβαιο ότι θα αναβαθμίσει το ρόλο της με τη λειτουργία μιας πιο μόνιμης και κλειστής εγκατάστασης στο νησί.
Στήνουν νέα κολαστήρια στα νησιά
Τον σχεδιασμό της κυβέρνησης επιβεβαίωσε ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης, ανακοινώνοντας πως ετοιμάζεται ένα νέο μόνιμο ΚΥΤ – «κολαστήριο» προσφύγων και μεταναστών στη Λέσβο σε συνεργασία με την ΕΕ. «Στη Λέσβο θα υπάρξει ένα νέο μόνιμο κέντρο και το λέω ξεκάθαρα προς όλους και προς κάποιους ακραίους. Ζήτησα από την ΕΕ η διαχείριση του νέου κέντρου να έχει και τη διαχείριση της ΕΕ. Πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη εμπλοκή της Ευρώπης και ασφαλώς και χρηματοδοτική», είπε χαρακτηριστικά.
Τα σχέδια αυτά επιταχύνονται με τη φωτιά στη Μόρια, για την οποία μάλιστα παραμένουν τεράστια ερωτήματα, ακόμα και μετά τη σύλληψη τεσσάρων μεταναστών που κατηγορούνται για τον εμπρησμό. Τα ερωτήματα πληθαίνουν από το γεγονός ότι ανάλογα περιστατικά (εμπρησμούς, διαμαρτυρίες) είχαμε επίσης σε Σάμο και Λέρο, μετά την ανακάλυψη κρουσμάτων κορονοϊού στους καταυλισμούς, που έφερε σε πλήρη απόγνωση τους πρόσφυγες και μετανάστες, αφού κανένα υγειονομικό πρωτόκολλο δεν μπορεί να εφαρμοστεί μέσα στις άθλιες συνθήκες που επιβιώνουν.
Σε κάθε περίπτωση, τα κλειστά κέντρα, που «σφραγίζουν» την πολιτική του εγκλωβισμού, είναι επιλογή της κυβέρνησης και της ΕΕ, που επιταχύνεται μετά τα τελευταία γεγονότα στη Μόρια. Θυμίζουμε ότι στις αρχές Σεπτέμβρη, λίγες μέρες πριν από τη φωτιά, προχωρούσαν οι διαδικασίες για τη μετατροπή των υφιστάμενων ΚΥΤ σε κλειστές ελεγχόμενες δομές στα νησιά της Λέσβου και της Χίου.
Συγκεκριμένα, είχαν δημοσιευτεί στη «Διαύγεια» από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου οι προσκλήσεις ενδιαφέροντος για την εκμίσθωση των εκτάσεων σε Λέσβο και Χίο, καθώς και οι συμβάσεις για την εκτέλεση των περιφράξεων και των πρώτων χωματουργικών έργων. Η κυβέρνηση, ψάχνοντας οικόπεδα για επέκταση της ΒΙΑΛ και της Μόριας, όριζε ως αντίτιμο το ποσό των 180 ευρώ ανά στρέμμα και η διάρκεια της ενοικίασης προσδιοριζόταν έως τις 31/12/2025 με μονομερές δικαίωμα ανανέωσης για ακόμα πέντε έτη.
Αποκαλυπτόταν, έτσι, η πρόθεση του υπουργείου για μονιμοποίηση των υφιστάμενων δομών. Συγκεκριμένα, αναφερόταν στη σχετική πρόσκληση: «Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου πρόκειται να προβεί στην επέκταση του ήδη υφιστάμενου ΚΥΤ στη Δημοτική Ενότητα Καμποχώρων, στον Δήμο Χίου, της ΠΕ Χίου, Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Προς τον σκοπό αυτό, προτίθεται να συνάψει συμβάσεις μίσθωσης γεωτεμαχίων πέριξ του υφιστάμενου Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης, και ειδικότερα γεωτεμαχίων ευρισκομένων στη Δημοτική Ενότητα Καμποχώρων του Δήμου Χίου».
Ανάλογα διαμορφωνόταν η πρόσκληση και για τη Λέσβο που αφορούσε τη μίσθωση γειτονικών στο ΚΥΤ της Μόριας γεωτεμαχίων. Συγκεκριμένα: «Τη μίσθωση γεωτεμαχίων στη θέση Πουριά, Μάρμαρο, Μυρσίνη, Αγιος Σύλλας και Μαντζάρι της Δημοτικής Ενότητας Μυτιλήνης του Δήμου Μυτιλήνης» έναντι μηνιαίου μισθώματος για όλη τη διάρκεια της μίσθωσης 180 ευρώ το στρέμμα. Όσον αφορά την αναζήτηση χώρων και τα «κομπρεμί» που γίνονται πολλά ερωτήματα έχει προκαλέσει η στάση της Τοπικής Διοίκησης της Λέσβου, όπου σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Στ. Πέτσα, οι τοπικοί «άρχοντες» έχουν συμφωνήσει για τη δρομολόγηση των επικίνδυνων εξελίξεων, για τη δημιουργία, δηλαδή, κλειστής δομής στο νησί.
Αλλά και τον περασμένο Μάη, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου αναζητούσε εκτάσεις σε Σάμο, Κω και Λέρο για τη δημιουργία κλειστών δομών, που θα λειτουργήσουν ακόμα και μέχρι το 2030. Υπήρξε απόφαση του αρμόδιου υπουργού, Ν. Μηταράκη, για προσκλήσεις ενδιαφέροντος για τη μίσθωση γεωτεμαχίων σε συγκεκριμένες περιοχές των τριών αυτών νησιών, ενώ τη χρηματοδότηση ανέλαβε στο 100% η ΕΕ, εγκρίνοντας το ποσό των 130 εκατ. ευρώ.
Στον τόπο του εγκλήματος
Με άλλα λόγια, σε όλο το μήκος του Ανατολικού Αιγαίου, η κυβέρνηση σχεδιάζει και κατασκευάζει στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών, με την αμέριστη στήριξη της ΕΕ, η οποία έχει πολλά λόγια συμπάθειας για πρόσφυγες και μετανάστες.
Αυτό έκανε και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, επισκεπτόμενος το στρατόπεδο των προσφύγων στο Καρά Τεπέ, όπου «επέβλεψε» τις εργασίες, χωρίς βέβαια να πει κουβέντα για το δίκαιο αίτημα προσφύγων και νησιωτών να απεγκλωβιστούν όλοι οι κατατρεγμένοι από τα νησιά, να μεταφερθούν με ευθύνη της ΕΕ στις χώρες προορισμού τους και μέχρι τότε να εξασφαλιστούν αξιοπρεπείς συνθήκες για τη διαμονή τους.
Σε κάθε περίπτωση, το Μεταναστευτικό παραμένει σοβαρό «κεφάλαιο» στην εφ’ όλης της ύλης διαπραγμάτευση που διεξάγουν Τουρκία και ΕΕ, με τις εξελίξεις να επιταχύνονται μετά την καταστροφή στη Μόρια, και ενώ ήδη σχεδιάζονται αναπροσαρμογές στη μεταναστευτική πολιτική και τη μεταξύ τους Συμφωνία, με μεγάλες γεωπολιτικές «ουρές», που τίποτα καλό δεν προμηνύουν για πρόσφυγες, μετανάστες και νησιώτες.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, μιλώντας σε Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, επανέλαβε ότι «η Τουρκία είναι ένας σημαντικός γείτονας για την ΕΕ – δεν πρόκειται να αλλάξουμε τη γεωγραφία» και ότι «θα είναι δύσκολο να πιστέψουμε πως μπορούμε να λύσουμε τις μεταναστευτικές ροές χωρίς τη βοήθεια της Τουρκίας (με την οποία θα πρέπει να επιδιώκουμε) σταθερή σχέση που θα βασίζεται σε μια κοινή ατζέντα εταιρικής σχέσης».
Αλλά και η γερμανική «Ντόιτσε Βέλε», σε δημοσίευμα με τίτλο «ΕΕ, Τουρκία χρειάζονται η μία την άλλη και μια συμφωνία για το Προσφυγικό», παρέθετε επισημάνσεις της «δεξαμενής σκέψης» «German Marshall Fund», σύμφωνα με τις οποίες «αυτό που δεν λειτούργησε (με την ευρωτουρκική συμφωνία του 2016) είναι η διάρθρωση των κινήτρων», η οποία χρειάζεται προφανώς να αλλάξει, σε ζητήματα όπως η Τελωνειακή Ένωση και η ενταξιακή πορεία της γείτονος, που αφορούν όλο το εύρος των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Αντιδράσεις και αγωνιστικές διεκδικήσεις
Οι δυνάμεις του ΚΚΕ βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των ξεριζωμένων και των νησιωτών, αμέσως μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς στη Μόρια. Με εξορμήσεις και περιοδείες ενημέρωναν για τις αιτίες του προβλήματος, για τη θέση του Κόμματος και για την ανάγκη να υπάρξει οργανωμένος αγώνας κόντρα στους σχεδιασμούς κυβέρνησης – ΕΕ.
Ο λαός της Λέσβου έδωσε τη δική του πρώτη απάντηση, την περασμένη Τρίτη, με τη μαζική κινητοποίηση που οργάνωσαν το Παλλεσβιακό Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο, σωματεία και φορείς στη Μυτιλήνη, για απεγκλωβισμό τώρα όλων των προσφύγων και μεταναστών και κανένα νέο ΚΥΤ, κανένα στρατόπεδο συγκέντρωσης (κλειστό ή ανοιχτό).
Απαίτησαν ακόμα: Εδώ και τώρα η κυβέρνηση να στείλει πλοία για να μεταφέρει τους πρόσφυγες και μετανάστες, τηρουμένων των υγειονομικών πρωτοκόλλων. Έκφραση αλληλεγγύης – συγκέντρωση ειδών πρώτης ανάγκης για τους δοκιμαζόμενους πρόσφυγες – μετανάστες. Να πραγματοποιηθούν τώρα μαζικά τεστ για τον κορονοϊό τόσο σε πρόσφυγες και μετανάστες όσο και στους κατοίκους του νησιού. Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος να μπαίνουν σε 14ήμερη καραντίνα και έπειτα να γίνεται επανάληψη του τεστ. Αμεση ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας και του Βοστάνειου Νοσοκομείου με την πρόσληψη προσωπικού. Να αποζημιωθούν στο 100% οι κάτοικοι που έχουν υποστεί ζημιές από τις συνέπειες του μαζικού εγκλωβισμού.
[Από την εφημερίδα Ριζοσπάστης, 19-20 Σεπτ. 2020, σελ. 38]